Durga Saptashati Chapter 5

దేవ్యా దూత సంవాదో నామ పంచమో ధ్యాయః ॥

అస్య శ్రీ ఉత్తరచరిత్రస్య రుద్ర ఋషిః । శ్రీ మహాసరస్వతీ దేవతా । అనుష్టుప్ఛంధః ।భీమా శక్తిః । భ్రామరీ బీజమ్ । సూర్యస్తత్వమ్ । సామవేదః । స్వరూపమ్ । శ్రీ మహాసరస్వతిప్రీత్యర్థే । ఉత్తరచరిత్రపాఠే వినియోగః ॥

ధ్యానం
ఘంటాశూలహలాని శంఖ ముసలే చక్రం ధనుః సాయకం
హస్తాబ్జైర్ధదతీం ఘనాంతవిలసచ్ఛీతాంశుతుల్యప్రభాం
గౌరీ దేహ సముద్భవాం త్రిజగతాం ఆధారభూతాం మహా
పూర్వామత్ర సరస్వతీ మనుభజే శుంభాదిదైత్యార్దినీం॥

॥ఋషిరువాచ॥ ॥ 1 ॥

పురా శుంభనిశుంభాభ్యామసురాభ్యాం శచీపతేః
త్రైలోక్యం యజ్ఞ్య భాగాశ్చ హృతా మదబలాశ్రయాత్ ॥2॥

తావేవ సూర్యతాం తద్వదధికారం తథైందవం
కౌబేరమథ యామ్యం చక్రాంతే వరుణస్య చ
తావేవ పవనర్ద్ధిఽం చ చక్రతుర్వహ్ని కర్మచ
తతో దేవా వినిర్ధూతా భ్రష్టరాజ్యాః పరాజితాః ॥3॥

హృతాధికారాస్త్రిదశాస్తాభ్యాం సర్వే నిరాకృతా।
మహాసురాభ్యాం తాం దేవీం సంస్మరంత్యపరాజితాం ॥4॥

తయాస్మాకం వరో దత్తో యధాపత్సు స్మృతాఖిలాః।
భవతాం నాశయిష్యామి తత్క్షణాత్పరమాపదః ॥5॥

ఇతికృత్వా మతిం దేవా హిమవంతం నగేశ్వరం।
జగ్ముస్తత్ర తతో దేవీం విష్ణుమాయాం ప్రతుష్టువుః ॥6॥

దేవా ఊచుః

నమో దేవ్యై మహాదేవ్యై శివాయై సతతం నమః।
నమః ప్రకృత్యై భద్రాయై నియతాః ప్రణతాః స్మతాం ॥6॥

రౌద్రాయ నమో నిత్యాయై గౌర్యై ధాత్ర్యై నమో నమః
జ్యోత్స్నాయై చేందురూపిణ్యై సుఖాయై సతతం నమః ॥8॥

కళ్యాణ్యై ప్రణతా వృద్ధ్యై సిద్ధ్యై కుర్మో నమో నమః।
నైరృత్యై భూభృతాం లక్ష్మై శర్వాణ్యై తే నమో నమః ॥9॥

దుర్గాయై దుర్గపారాయై సారాయై సర్వకారిణ్యై
ఖ్యాత్యై తథైవ కృష్ణాయై ధూమ్రాయై సతతం నమః ॥10॥

అతిసౌమ్యతిరౌద్రాయై నతాస్తస్యై నమో నమః
నమో జగత్ప్రతిష్ఠాయై దేవ్యై కృత్యై నమో నమః ॥11॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ విష్ణుమాయేతి శబ్ధితా।
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥12

యాదేవీ సర్వభూతేషూ చేతనేత్యభిధీయతే।
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥13॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ బుద్ధిరూపేణ సంస్థితా।
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥14॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ నిద్రారూపేణ సంస్థితా।
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥15॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ క్షుధారూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥16॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ ఛాయారూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥17॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ శక్తిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥18॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ తృష్ణారూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥19॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ క్షాంతిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥20॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ జాతిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥21॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ లజ్జారూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥22॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ శాంతిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥23॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ శ్రద్ధారూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥24॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ కాంతిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥25॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ లక్ష్మీరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥26॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ వృత్తిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥27॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ స్మృతిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥28॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ దయారూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥29॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ తుష్టిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥30॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ మాతృరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥31॥

యాదేవీ సర్వభూతేషూ భ్రాంతిరూపేణ సంస్థితా
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥32॥

ఇంద్రియాణామధిష్ఠాత్రీ భూతానాం చాఖిలేషు యా।
భూతేషు సతతం తస్యై వ్యాప్తి దేవ్యై నమో నమః ॥33॥

చితిరూపేణ యా కృత్స్నమేత ద్వ్యాప్య స్థితా జగత్
నమస్తస్యై, నమస్తస్యై,నమస్తస్యై నమోనమః ॥34॥

స్తుతాసురైః పూర్వమభీష్ట సంశ్రయాత్తథా
సురేంద్రేణ దినేషుసేవితా।
కరోతుసా నః శుభహేతురీశ్వరీ
శుభాని భద్రాణ్య భిహంతు చాపదః ॥35॥

యా సాంప్రతం చోద్ధతదైత్యతాపితై
రస్మాభిరీశాచసురైర్నమశ్యతే।
యాచ స్మతా తత్​క్షణ మేవ హంతి నః
సర్వా పదోభక్తివినమ్రమూర్తిభిః ॥36॥

ఋషిరువాచ॥

ఏవం స్తవాభి యుక్తానాం దేవానాం తత్ర పార్వతీ।
స్నాతుమభ్యాయయౌ తోయే జాహ్నవ్యా నృపనందన ॥37॥

సాబ్రవీత్తాన్ సురాన్ సుభ్రూర్భవద్భిః స్తూయతేఽత్ర కా
శరీరకోశతశ్చాస్యాః సముద్భూతాఽ బ్రవీచ్ఛివా ॥38॥

స్తోత్రం మమైతత్క్రియతే శుంభదైత్య నిరాకృతైః
దేవైః సమేతైః సమరే నిశుంభేన పరాజితైః ॥39॥

శరీరకోశాద్యత్తస్యాః పార్వత్యా నిఃసృతాంబికా।
కౌశికీతి సమస్తేషు తతో లోకేషు గీయతే ॥40॥

తస్యాంవినిర్గతాయాం తు కృష్ణాభూత్సాపి పార్వతీ।
కాళికేతి సమాఖ్యాతా హిమాచలకృతాశ్రయా ॥41॥

తతోఽంబికాం పరం రూపం బిభ్రాణాం సుమనోహరమ్ ।
దదర్శ చణ్దో ముణ్దశ్చ భృత్యౌ శుంభనిశుంభయోః ॥42॥

తాభ్యాం శుంభాయ చాఖ్యాతా సాతీవ సుమనోహరా।
కాప్యాస్తే స్త్రీ మహారాజ భాస యంతీ హిమాచలం ॥43॥

Know More : 32 Names of Durga 

నైవ తాదృక్ క్వచిద్రూపం దృష్టం కేనచిదుత్తమం।
జ్ఞాయతాం కాప్యసౌ దేవీ గృహ్యతాం చాసురేశ్వర ॥44॥

స్త్రీ రత్న మతిచార్వంజ్గీ ద్యోతయంతీదిశస్త్విషా।
సాతుతిష్టతి దైత్యేంద్ర తాం భవాన్ ద్రష్టు మర్హతి ॥45॥

యాని రత్నాని మణయో గజాశ్వాదీని వై ప్రభో।
త్రై లోక్యేతు సమస్తాని సాంప్రతం భాంతితే గృహే ॥46॥

ఐరావతః సమానీతో గజరత్నం పునర్దరాత్।
పారిజాత తరుశ్చాయం తథైవోచ్చైః శ్రవా హయః ॥47॥

విమానం హంససంయుక్తమేతత్తిష్ఠతి తేఽంగణే।
రత్నభూత మిహానీతం యదాసీద్వేధసోఽద్భుతం ॥48॥

నిధిరేష మహా పద్మః సమానీతో ధనేశ్వరాత్।
కింజల్కినీం దదౌ చాబ్ధిర్మాలామమ్లానపజ్కజాం ॥49॥

ఛత్రం తేవారుణం గేహే కాంచనస్రావి తిష్ఠతి।
తథాయం స్యందనవరో యః పురాసీత్ప్రజాపతేః ॥50॥

మృత్యోరుత్క్రాంతిదా నామ శక్తిరీశ త్వయా హృతా।
పాశః సలిల రాజస్య భ్రాతుస్తవ పరిగ్రహే ॥51॥

నిశుంభస్యాబ్ధిజాతాశ్చ సమస్తా రత్న జాతయః।
వహ్నిశ్చాపి దదౌ తుభ్య మగ్నిశౌచే చ వాససీ ॥52॥

ఏవం దైత్యేంద్ర రత్నాని సమస్తాన్యాహృతాని తే
స్త్ర్రీ రత్న మేషా కల్యాణీ త్వయా కస్మాన్న గృహ్యతే ॥53॥

ఋషిరువాచ।

నిశమ్యేతి వచః శుంభః స తదా చండముండయోః।
ప్రేషయామాస సుగ్రీవం దూతం దేవ్యా మహాసురం ॥54॥

ఇతి చేతి చ వక్తవ్యా సా గత్వా వచనాన్మమ।
యథా చాభ్యేతి సంప్రీత్యా తథా కార్యం త్వయా లఘు ॥55॥

సతత్ర గత్వా యత్రాస్తే శైలోద్దోశేఽతిశోభనే।
సాదేవీ తాం తతః ప్రాహ శ్లక్ష్ణం మధురయా గిరా ॥56॥

దూత ఉవాచ॥

దేవి దైత్యేశ్వరః శుంభస్త్రెలోక్యే పరమేశ్వరః।
దూతోఽహం ప్రేషి తస్తేన త్వత్సకాశమిహాగతః ॥57॥

అవ్యాహతాజ్ఞః సర్వాసు యః సదా దేవయోనిషు।
నిర్జితాఖిల దైత్యారిః స యదాహ శృణుష్వ తత్ ॥58॥

మమత్రైలోక్య మఖిలం మమదేవా వశానుగాః।
యజ్ఞభాగానహం సర్వానుపాశ్నామి పృథక్ పృథక్ ॥59॥

త్రైలోక్యేవరరత్నాని మమ వశ్యాన్యశేషతః।
తథైవ గజరత్నం చ హృతం దేవేంద్రవాహనం ॥60॥

క్షీరోదమథనోద్భూత మశ్వరత్నం మమామరైః।
ఉచ్చైఃశ్రవససంజ్ఞం తత్ప్రణిపత్య సమర్పితం ॥61॥

యానిచాన్యాని దేవేషు గంధర్వేషూరగేషు చ ।
రత్నభూతాని భూతాని తాని మయ్యేవ శోభనే ॥62॥

స్త్రీ రత్నభూతాం తాం దేవీం లోకే మన్యా మహే వయం।
సా త్వమస్మానుపాగచ్ఛ యతో రత్నభుజో వయం ॥63॥

మాంవా మమానుజం వాపి నిశుంభమురువిక్రమం।
భజత్వం చంచలాపాజ్గి రత్న భూతాసి వై యతః ॥64॥

పరమైశ్వర్య మతులం ప్రాప్స్యసే మత్పరిగ్రహాత్।
ఏతద్భుద్థ్యా సమాలోచ్య మత్పరిగ్రహతాం వ్రజ ॥65॥

ఋషిరువాచ॥

ఇత్యుక్తా సా తదా దేవీ గంభీరాంతఃస్మితా జగౌ।
దుర్గా భగవతీ భద్రా యయేదం ధార్యతే జగత్ ॥66॥

దేవ్యువాచ॥

సత్య ముక్తం త్వయా నాత్ర మిథ్యాకించిత్త్వయోదితం।
త్రైలోక్యాధిపతిః శుంభో నిశుంభశ్చాపి తాదృశః ॥67॥

కిం త్వత్ర యత్ప్రతిజ్ఞాతం మిథ్యా తత్క్రియతే కథం।
శ్రూయతామల్పభుద్ధిత్వాత్ త్ప్రతిజ్ఞా యా కృతా పురా ॥68॥

యోమాం జయతి సజ్గ్రామే యో మే దర్పం వ్యపోహతి।
యోమే ప్రతిబలో లోకే స మే భర్తా భవిష్యతి ॥69॥

తదాగచ్ఛతు శుంభోఽత్ర నిశుంభో వా మహాసురః।
మాం జిత్వా కిం చిరేణాత్ర పాణింగృహ్ణాతుమేలఘు ॥70॥

దూత ఉవాచ॥

అవలిప్తాసి మైవం త్వం దేవి బ్రూహి మమాగ్రతః।
త్రైలోక్యేకః పుమాంస్తిష్టేద్ అగ్రే శుంభనిశుంభయోః ॥71॥

అన్యేషామపి దైత్యానాం సర్వే దేవా న వై యుధి।
కిం తిష్ఠంతి సుమ్ముఖే దేవి పునః స్త్రీ త్వమేకికా ॥72॥

ఇంద్రాద్యాః సకలా దేవాస్తస్థుర్యేషాం న సంయుగే।
శుంభాదీనాం కథం తేషాం స్త్రీ ప్రయాస్యసి సమ్ముఖం ॥73॥

సాత్వం గచ్ఛ మయైవోక్తా పార్శ్వం శుంభనిశుంభయోః।
కేశాకర్షణ నిర్ధూత గౌరవా మా గమిష్యసి॥74॥

దేవ్యువాచ।

ఏవమేతద్ బలీ శుంభో నిశుంభశ్చాతివీర్యవాన్।
కిం కరోమి ప్రతిజ్ఞా మే యదనాలోచితాపురా ॥75॥

సత్వం గచ్ఛ మయోక్తం తే యదేతత్త్సర్వ మాదృతః।
తదాచక్ష్వా సురేంద్రాయ స చ యుక్తం కరోతు యత్ ॥76॥

॥ ఇతి శ్రీ మార్కండేయ పురాణే సావర్నికే మన్వంతరే దేవి మహత్మ్యే దేవ్యా దూత సంవాదో నామ పంచమో ధ్యాయః సమాప్తమ్ ॥

ఆహుతి
క్లీం జయంతీ సాంగాయై సాయుధాయై సశక్తికాయై సపరివారాయై సవాహనాయై ధూమ్రాక్ష్యై విష్ణుమాయాది చతుర్వింశద్ దేవతాభ్యో మహాహుతిం సమర్పయామి నమః స్వాహా ॥

देव्या दूत संवादो नाम पंचमो ध्यायः ॥

अस्य श्री उत्तरचरित्रस्य रुद्र ऋषिः । श्री महासरस्वती देवता । अनुष्टुप्छंधः ।भीमा शक्तिः । भ्रामरी बीजम् । सूर्यस्तत्वम् । सामवेदः । स्वरूपम् । श्री महासरस्वतिप्रीत्यर्थे । उत्तरचरित्रपाठे विनियोगः ॥

ध्यानं
घंटाशूलहलानि शंख मुसले चक्रं धनुः सायकं
हस्ताब्जैर्धदतीं घनांतविलसच्छीतांशुतुल्यप्रभां
गौरी देह समुद्भवां त्रिजगतां आधारभूतां महा
पूर्वामत्र सरस्वती मनुभजे शुंभादिदैत्यार्दिनीं॥

॥ऋषिरुवाच॥ ॥ 1 ॥

पुरा शुंभनिशुंभाभ्यामसुराभ्यां शचीपतेः
त्रैलोक्यं यज्ञ्य भागाश्च हृता मदबलाश्रयात् ॥2॥

तावेव सूर्यतां तद्वदधिकारं तथैंदवं
कौबेरमथ याम्यं चक्रांते वरुणस्य च
तावेव पवनर्द्धिऽं च चक्रतुर्वह्नि कर्मच
ततो देवा विनिर्धूता भ्रष्टराज्याः पराजिताः ॥3॥

हृताधिकारास्त्रिदशास्ताभ्यां सर्वे निराकृता।
महासुराभ्यां तां देवीं संस्मरंत्यपराजितां ॥4॥

तयास्माकं वरो दत्तो यधापत्सु स्मृताखिलाः।
भवतां नाशयिष्यामि तत्क्षणात्परमापदः ॥5॥

इतिकृत्वा मतिं देवा हिमवंतं नगेश्वरं।
जग्मुस्तत्र ततो देवीं विष्णुमायां प्रतुष्टुवुः ॥6॥

देवा ऊचुः

नमो देव्यै महादेव्यै शिवायै सततं नमः।
नमः प्रकृत्यै भद्रायै नियताः प्रणताः स्मतां ॥6॥

रौद्राय नमो नित्यायै गौर्यै धात्र्यै नमो नमः
ज्योत्स्नायै चेंदुरूपिण्यै सुखायै सततं नमः ॥8॥

कल्याण्यै प्रणता वृद्ध्यै सिद्ध्यै कुर्मो नमो नमः।
नैरृत्यै भूभृतां लक्ष्मै शर्वाण्यै ते नमो नमः ॥9॥

दुर्गायै दुर्गपारायै सारायै सर्वकारिण्यै
ख्यात्यै तथैव कृष्णायै धूम्रायै सततं नमः ॥10॥

अतिसौम्यतिरौद्रायै नतास्तस्यै नमो नमः
नमो जगत्प्रतिष्ठायै देव्यै कृत्यै नमो नमः ॥11॥

यादेवी सर्वभूतेषू विष्णुमायेति शब्धिता।
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥12

यादेवी सर्वभूतेषू चेतनेत्यभिधीयते।
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥13॥

यादेवी सर्वभूतेषू बुद्धिरूपेण संस्थिता।
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥14॥

यादेवी सर्वभूतेषू निद्रारूपेण संस्थिता।
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥15॥

यादेवी सर्वभूतेषू क्षुधारूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥16॥

यादेवी सर्वभूतेषू छायारूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥17॥

यादेवी सर्वभूतेषू शक्तिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥18॥

यादेवी सर्वभूतेषू तृष्णारूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥19॥

यादेवी सर्वभूतेषू क्षांतिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥20॥

यादेवी सर्वभूतेषू जातिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥21॥

यादेवी सर्वभूतेषू लज्जारूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥22॥

यादेवी सर्वभूतेषू शांतिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥23॥

यादेवी सर्वभूतेषू श्रद्धारूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥24॥

यादेवी सर्वभूतेषू कांतिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥25॥

यादेवी सर्वभूतेषू लक्ष्मीरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥26॥

यादेवी सर्वभूतेषू वृत्तिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥27॥

यादेवी सर्वभूतेषू स्मृतिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥28॥

यादेवी सर्वभूतेषू दयारूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥29॥

यादेवी सर्वभूतेषू तुष्टिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥30॥

यादेवी सर्वभूतेषू मातृरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥31॥

यादेवी सर्वभूतेषू भ्रांतिरूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥32॥

इंद्रियाणामधिष्ठात्री भूतानां चाखिलेषु या।
भूतेषु सततं तस्यै व्याप्ति देव्यै नमो नमः ॥33॥

चितिरूपेण या कृत्स्नमेत द्व्याप्य स्थिता जगत्
नमस्तस्यै, नमस्तस्यै,नमस्तस्यै नमोनमः ॥34॥

स्तुतासुरैः पूर्वमभीष्ट संश्रयात्तथा
सुरेंद्रेण दिनेषुसेविता।
करोतुसा नः शुभहेतुरीश्वरी
शुभानि भद्राण्य भिहंतु चापदः ॥35॥

या सांप्रतं चोद्धतदैत्यतापितै
रस्माभिरीशाचसुरैर्नमश्यते।
याच स्मता तत्​क्षण मेव हंति नः
सर्वा पदोभक्तिविनम्रमूर्तिभिः ॥36॥

ऋषिरुवाच॥

एवं स्तवाभि युक्तानां देवानां तत्र पार्वती।
स्नातुमभ्याययौ तोये जाह्नव्या नृपनंदन ॥37॥

साब्रवीत्तान् सुरान् सुभ्रूर्भवद्भिः स्तूयतेऽत्र का
शरीरकोशतश्चास्याः समुद्भूताऽ ब्रवीच्छिवा ॥38॥

स्तोत्रं ममैतत्क्रियते शुंभदैत्य निराकृतैः
देवैः समेतैः समरे निशुंभेन पराजितैः ॥39॥

शरीरकोशाद्यत्तस्याः पार्वत्या निःसृतांबिका।
कौशिकीति समस्तेषु ततो लोकेषु गीयते ॥40॥

तस्यांविनिर्गतायां तु कृष्णाभूत्सापि पार्वती।
कालिकेति समाख्याता हिमाचलकृताश्रया ॥41॥

ततोऽंबिकां परं रूपं बिभ्राणां सुमनोहरम् ।
ददर्श चण्दो मुण्दश्च भृत्यौ शुंभनिशुंभयोः ॥42॥

ताभ्यां शुंभाय चाख्याता सातीव सुमनोहरा।
काप्यास्ते स्त्री महाराज भास यंती हिमाचलम् ॥43॥

नैव तादृक् क्वचिद्रूपं दृष्टं केनचिदुत्तमम्।
ज्ञायतां काप्यसौ देवी गृह्यतां चासुरेश्वर ॥44॥

स्त्री रत्न मतिचार्वंज्गी द्योतयंतीदिशस्त्विषा।
सातुतिष्टति दैत्येंद्र तां भवान् द्रष्टु मर्हति ॥45॥

यानि रत्नानि मणयो गजाश्वादीनि वै प्रभो।
त्रै लोक्येतु समस्तानि सांप्रतं भांतिते गृहे ॥46॥

ऐरावतः समानीतो गजरत्नं पुनर्दरात्।
पारिजात तरुश्चायं तथैवोच्चैः श्रवा हयः ॥47॥

विमानं हंससंयुक्तमेतत्तिष्ठति तेऽंगणे।
रत्नभूत मिहानीतं यदासीद्वेधसोऽद्भुतं ॥48॥

निधिरेष महा पद्मः समानीतो धनेश्वरात्।
किंजल्किनीं ददौ चाब्धिर्मालामम्लानपज्कजां ॥49॥

छत्रं तेवारुणं गेहे कांचनस्रावि तिष्ठति।
तथायं स्यंदनवरो यः पुरासीत्प्रजापतेः ॥50॥

मृत्योरुत्क्रांतिदा नाम शक्तिरीश त्वया हृता।
पाशः सलिल राजस्य भ्रातुस्तव परिग्रहे ॥51॥

निशुंभस्याब्धिजाताश्च समस्ता रत्न जातयः।
वह्निश्चापि ददौ तुभ्य मग्निशौचे च वाससी ॥52॥

एवं दैत्येंद्र रत्नानि समस्तान्याहृतानि ते
स्त्र्री रत्न मेषा कल्याणी त्वया कस्मान्न गृह्यते ॥53॥

ऋषिरुवाच।

निशम्येति वचः शुंभः स तदा चंडमुंडयोः।
प्रेषयामास सुग्रीवं दूतं देव्या महासुरं ॥54॥

इति चेति च वक्तव्या सा गत्वा वचनान्मम।
यथा चाभ्येति संप्रीत्या तथा कार्यं त्वया लघु ॥55॥

सतत्र गत्वा यत्रास्ते शैलोद्दोशेऽतिशोभने।
सादेवी तां ततः प्राह श्लक्ष्णं मधुरया गिरा ॥56॥

दूत उवाच॥

देवि दैत्येश्वरः शुंभस्त्रॆलोक्ये परमेश्वरः।
दूतोऽहं प्रेषि तस्तेन त्वत्सकाशमिहागतः ॥57॥

अव्याहताज्ञः सर्वासु यः सदा देवयोनिषु।
निर्जिताखिल दैत्यारिः स यदाह शृणुष्व तत् ॥58॥

ममत्रैलोक्य मखिलं ममदेवा वशानुगाः।
यज्ञभागानहं सर्वानुपाश्नामि पृथक् पृथक् ॥59॥

त्रैलोक्येवररत्नानि मम वश्यान्यशेषतः।
तथैव गजरत्नं च हृतं देवेंद्रवाहनं ॥60॥

क्षीरोदमथनोद्भूत मश्वरत्नं ममामरैः।
उच्चैःश्रवससंज्ञं तत्प्रणिपत्य समर्पितं ॥61॥

यानिचान्यानि देवेषु गंधर्वेषूरगेषु च ।
रत्नभूतानि भूतानि तानि मय्येव शोभने ॥62॥

स्त्री रत्नभूतां तां देवीं लोके मन्या महे वयं।
सा त्वमस्मानुपागच्छ यतो रत्नभुजो वयं ॥63॥

मांवा ममानुजं वापि निशुंभमुरुविक्रमम्।
भजत्वं चंचलापाज्गि रत्न भूतासि वै यतः ॥64॥

परमैश्वर्य मतुलं प्राप्स्यसे मत्परिग्रहात्।
एतद्भुद्थ्या समालोच्य मत्परिग्रहतां व्रज ॥65॥

ऋषिरुवाच॥

इत्युक्ता सा तदा देवी गंभीरांतःस्मिता जगौ।
दुर्गा भगवती भद्रा ययेदं धार्यते जगत् ॥66॥

देव्युवाच॥

सत्य मुक्तं त्वया नात्र मिथ्याकिंचित्त्वयोदितम्।
त्रैलोक्याधिपतिः शुंभो निशुंभश्चापि तादृशः ॥67॥

किं त्वत्र यत्प्रतिज्ञातं मिथ्या तत्क्रियते कथम्।
श्रूयतामल्पभुद्धित्वात् त्प्रतिज्ञा या कृता पुरा ॥68॥

योमां जयति सज्ग्रामे यो मे दर्पं व्यपोहति।
योमे प्रतिबलो लोके स मे भर्ता भविष्यति ॥69॥

तदागच्छतु शुंभोऽत्र निशुंभो वा महासुरः।
मां जित्वा किं चिरेणात्र पाणिंगृह्णातुमेलघु ॥70॥

दूत उवाच॥

अवलिप्तासि मैवं त्वं देवि ब्रूहि ममाग्रतः।
त्रैलोक्येकः पुमांस्तिष्टेद् अग्रे शुंभनिशुंभयोः ॥71॥

अन्येषामपि दैत्यानां सर्वे देवा न वै युधि।
किं तिष्ठंति सुम्मुखे देवि पुनः स्त्री त्वमेकिका ॥72॥

इंद्राद्याः सकला देवास्तस्थुर्येषां न संयुगे।
शुंभादीनां कथं तेषां स्त्री प्रयास्यसि सम्मुखम् ॥73॥

सात्वं गच्छ मयैवोक्ता पार्श्वं शुंभनिशुंभयोः।
केशाकर्षण निर्धूत गौरवा मा गमिष्यसि॥74॥

देव्युवाच।

एवमेतद् बली शुंभो निशुंभश्चातिवीर्यवान्।
किं करोमि प्रतिज्ञा मे यदनालोचितापुरा ॥75॥

सत्वं गच्छ मयोक्तं ते यदेतत्त्सर्व मादृतः।
तदाचक्ष्वा सुरेंद्राय स च युक्तं करोतु यत् ॥76॥

॥ इति श्री मार्कंडेय पुराणे सावर्निके मन्वंतरे देवि महत्म्ये देव्या दूत संवादो नाम पंचमो ध्यायः समाप्तम् ॥

आहुति
क्लीं जयंती सांगायै सायुधायै सशक्तिकायै सपरिवारायै सवाहनायै धूम्राक्ष्यै विष्णुमायादि चतुर्विंशद् देवताभ्यो महाहुतिं समर्पयामि नमः स्वाहा ॥

dēvyā dūta saṃvādō nāma pañchamō dhyāyaḥ ॥

asya śrī uttaracharitrasya rudra ṛṣiḥ । śrī mahāsarasvatī dēvatā । anuṣṭupChandhaḥ ।bhīmā śaktiḥ । bhrāmarī bījam । sūryastatvam । sāmavēdaḥ । svarūpam । śrī mahāsarasvatiprītyarthē । uttaracharitrapāṭhē viniyōgaḥ ॥

dhyānaṃ
ghaṇṭāśūlahalāni śaṅkha musalē chakraṃ dhanuḥ sāyakaṃ
hastābjairdhadatīṃ ghanāntavilasachChītāṃśutulyaprabhāṃ
gaurī dēha samudbhavāṃ trijagatāṃ ādhārabhūtāṃ mahā
pūrvāmatra sarasvatī manubhajē śumbhādidaityārdinīṃ॥

॥ṛṣiruvācha॥ ॥ 1 ॥

purā śumbhaniśumbhābhyāmasurābhyāṃ śachīpatēḥ
trailōkyaṃ yajñya bhāgāścha hṛtā madabalāśrayāt ॥2॥

tāvēva sūryatāṃ tadvadadhikāraṃ tathaindavaṃ
kaubēramatha yāmyaṃ chakrāntē varuṇasya cha
tāvēva pavanarddhi’ṃ cha chakraturvahni karmacha
tatō dēvā vinirdhūtā bhraṣṭarājyāḥ parājitāḥ ॥3॥

hṛtādhikārāstridaśāstābhyāṃ sarvē nirākṛtā।
mahāsurābhyāṃ tāṃ dēvīṃ saṃsmarantyaparājitāṃ ॥4॥

tayāsmākaṃ varō dattō yadhāpatsu smṛtākhilāḥ।
bhavatāṃ nāśayiṣyāmi tatkṣaṇātparamāpadaḥ ॥5॥

itikṛtvā matiṃ dēvā himavantaṃ nagēśvaraṃ।
jagmustatra tatō dēvīṃ viṣṇumāyāṃ pratuṣṭuvuḥ ॥6॥

dēvā ūchuḥ

namō dēvyai mahādēvyai śivāyai satataṃ namaḥ।
namaḥ prakṛtyai bhadrāyai niyatāḥ praṇatāḥ smatāṃ ॥6॥

raudrāya namō nityāyai gauryai dhātryai namō namaḥ
jyōtsnāyai chēndurūpiṇyai sukhāyai satataṃ namaḥ ॥8॥

kaḻyāṇyai praṇatā vṛddhyai siddhyai kurmō namō namaḥ।
nairṛtyai bhūbhṛtāṃ lakṣmai śarvāṇyai tē namō namaḥ ॥9॥

durgāyai durgapārāyai sārāyai sarvakāriṇyai
khyātyai tathaiva kṛṣṇāyai dhūmrāyai satataṃ namaḥ ॥10॥

atisaumyatiraudrāyai natāstasyai namō namaḥ
namō jagatpratiṣṭhāyai dēvyai kṛtyai namō namaḥ ॥11॥

yādēvī sarvabhūtēṣū viṣṇumāyēti śabdhitā।
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥12

yādēvī sarvabhūtēṣū chētanētyabhidhīyatē।
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥13॥

yādēvī sarvabhūtēṣū buddhirūpēṇa saṃsthitā।
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥14॥

yādēvī sarvabhūtēṣū nidrārūpēṇa saṃsthitā।
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥15॥

yādēvī sarvabhūtēṣū kṣudhārūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥16॥

yādēvī sarvabhūtēṣū Chāyārūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥17॥

yādēvī sarvabhūtēṣū śaktirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥18॥

yādēvī sarvabhūtēṣū tṛṣṇārūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥19॥

yādēvī sarvabhūtēṣū kṣāntirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥20॥

yādēvī sarvabhūtēṣū jātirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥21॥

yādēvī sarvabhūtēṣū lajjārūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥22॥

yādēvī sarvabhūtēṣū śāntirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥23॥

yādēvī sarvabhūtēṣū śraddhārūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥24॥

yādēvī sarvabhūtēṣū kāntirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥25॥

yādēvī sarvabhūtēṣū lakṣmīrūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥26॥

yādēvī sarvabhūtēṣū vṛttirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥27॥

yādēvī sarvabhūtēṣū smṛtirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥28॥

yādēvī sarvabhūtēṣū dayārūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥29॥

yādēvī sarvabhūtēṣū tuṣṭirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥30॥

yādēvī sarvabhūtēṣū mātṛrūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥31॥

yādēvī sarvabhūtēṣū bhrāntirūpēṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥32॥

indriyāṇāmadhiṣṭhātrī bhūtānāṃ chākhilēṣu yā।
bhūtēṣu satataṃ tasyai vyāpti dēvyai namō namaḥ ॥33॥

chitirūpēṇa yā kṛtsnamēta dvyāpya sthitā jagat
namastasyai, namastasyai,namastasyai namōnamaḥ ॥34॥

stutāsuraiḥ pūrvamabhīṣṭa saṃśrayāttathā
surēndrēṇa dinēṣusēvitā।
karōtusā naḥ śubhahēturīśvarī
śubhāni bhadrāṇya bhihantu chāpadaḥ ॥35॥

yā sāmprataṃ chōddhatadaityatāpitai
rasmābhirīśāchasurairnamaśyatē।
yācha smatā tat​kṣaṇa mēva hanti naḥ
sarvā padōbhaktivinamramūrtibhiḥ ॥36॥

ṛṣiruvācha॥

ēvaṃ stavābhi yuktānāṃ dēvānāṃ tatra pārvatī।
snātumabhyāyayau tōyē jāhnavyā nṛpanandana ॥37॥

sābravīttān surān subhrūrbhavadbhiḥ stūyatē’tra kā
śarīrakōśataśchāsyāḥ samudbhūtā’ bravīchChivā ॥38॥

stōtraṃ mamaitatkriyatē śumbhadaitya nirākṛtaiḥ
dēvaiḥ samētaiḥ samarē niśumbhēna parājitaiḥ ॥39॥

śarīrakōśādyattasyāḥ pārvatyā niḥsṛtāmbikā।
kauśikīti samastēṣu tatō lōkēṣu gīyatē ॥40॥

tasyāṃvinirgatāyāṃ tu kṛṣṇābhūtsāpi pārvatī।
kāḻikēti samākhyātā himāchalakṛtāśrayā ॥41॥

tatō’mbikāṃ paraṃ rūpaṃ bibhrāṇāṃ sumanōharam ।
dadarśa chaṇdō muṇdaścha bhṛtyau śumbhaniśumbhayōḥ ॥42॥

tābhyāṃ śumbhāya chākhyātā sātīva sumanōharā।
kāpyāstē strī mahārāja bhāsa yantī himāchalam ॥43॥

naiva tādṛk kvachidrūpaṃ dṛṣṭaṃ kēnachiduttamam।
jñāyatāṃ kāpyasau dēvī gṛhyatāṃ chāsurēśvara ॥44॥

strī ratna matichārvañjgī dyōtayantīdiśastviṣā।
sātutiṣṭati daityēndra tāṃ bhavān draṣṭu marhati ॥45॥

yāni ratnāni maṇayō gajāśvādīni vai prabhō।
trai lōkyētu samastāni sāmprataṃ bhāntitē gṛhē ॥46॥

airāvataḥ samānītō gajaratnaṃ punardarāt।
pārijāta taruśchāyaṃ tathaivōchchaiḥ śravā hayaḥ ॥47॥

vimānaṃ haṃsasaṃyuktamētattiṣṭhati tē’ṅgaṇē।
ratnabhūta mihānītaṃ yadāsīdvēdhasō’dbhutaṃ ॥48॥

nidhirēṣa mahā padmaḥ samānītō dhanēśvarāt।
kiñjalkinīṃ dadau chābdhirmālāmamlānapajkajāṃ ॥49॥

Chatraṃ tēvāruṇaṃ gēhē kāñchanasrāvi tiṣṭhati।
tathāyaṃ syandanavarō yaḥ purāsītprajāpatēḥ ॥50॥

mṛtyōrutkrāntidā nāma śaktirīśa tvayā hṛtā।
pāśaḥ salila rājasya bhrātustava parigrahē ॥51॥

niśumbhasyābdhijātāścha samastā ratna jātayaḥ।
vahniśchāpi dadau tubhya magniśauchē cha vāsasī ॥52॥

ēvaṃ daityēndra ratnāni samastānyāhṛtāni tē
strrī ratna mēṣā kalyāṇī tvayā kasmānna gṛhyatē ॥53॥

ṛṣiruvācha।

niśamyēti vachaḥ śumbhaḥ sa tadā chaṇḍamuṇḍayōḥ।
prēṣayāmāsa sugrīvaṃ dūtaṃ dēvyā mahāsuraṃ ॥54॥

iti chēti cha vaktavyā sā gatvā vachanānmama।
yathā chābhyēti samprītyā tathā kāryaṃ tvayā laghu ॥55॥

satatra gatvā yatrāstē śailōddōśē’tiśōbhanē।
sādēvī tāṃ tataḥ prāha ślakṣṇaṃ madhurayā girā ॥56॥

dūta uvācha॥

dēvi daityēśvaraḥ śumbhastrelōkyē paramēśvaraḥ।
dūtō’haṃ prēṣi tastēna tvatsakāśamihāgataḥ ॥57॥

avyāhatājñaḥ sarvāsu yaḥ sadā dēvayōniṣu।
nirjitākhila daityāriḥ sa yadāha śṛṇuṣva tat ॥58॥

mamatrailōkya makhilaṃ mamadēvā vaśānugāḥ।
yajñabhāgānahaṃ sarvānupāśnāmi pṛthak pṛthak ॥59॥

trailōkyēvararatnāni mama vaśyānyaśēṣataḥ।
tathaiva gajaratnaṃ cha hṛtaṃ dēvēndravāhanaṃ ॥60॥

kṣīrōdamathanōdbhūta maśvaratnaṃ mamāmaraiḥ।
uchchaiḥśravasasañjñaṃ tatpraṇipatya samarpitaṃ ॥61॥

yānichānyāni dēvēṣu gandharvēṣūragēṣu cha ।
ratnabhūtāni bhūtāni tāni mayyēva śōbhanē ॥62॥

strī ratnabhūtāṃ tāṃ dēvīṃ lōkē manyā mahē vayaṃ।
sā tvamasmānupāgachCha yatō ratnabhujō vayaṃ ॥63॥

māṃvā mamānujaṃ vāpi niśumbhamuruvikramam।
bhajatvaṃ chañchalāpājgi ratna bhūtāsi vai yataḥ ॥64॥

paramaiśvarya matulaṃ prāpsyasē matparigrahāt।
ētadbhudthyā samālōchya matparigrahatāṃ vraja ॥65॥

ṛṣiruvācha॥

ityuktā sā tadā dēvī gambhīrāntaḥsmitā jagau।
durgā bhagavatī bhadrā yayēdaṃ dhāryatē jagat ॥66॥

dēvyuvācha॥

satya muktaṃ tvayā nātra mithyākiñchittvayōditam।
trailōkyādhipatiḥ śumbhō niśumbhaśchāpi tādṛśaḥ ॥67॥

kiṃ tvatra yatpratijñātaṃ mithyā tatkriyatē katham।
śrūyatāmalpabhuddhitvāt tpratijñā yā kṛtā purā ॥68॥

yōmāṃ jayati sajgrāmē yō mē darpaṃ vyapōhati।
yōmē pratibalō lōkē sa mē bhartā bhaviṣyati ॥69॥

tadāgachChatu śumbhō’tra niśumbhō vā mahāsuraḥ।
māṃ jitvā kiṃ chirēṇātra pāṇiṅgṛhṇātumēlaghu ॥70॥

dūta uvācha॥

avaliptāsi maivaṃ tvaṃ dēvi brūhi mamāgrataḥ।
trailōkyēkaḥ pumāṃstiṣṭēd agrē śumbhaniśumbhayōḥ ॥71॥

anyēṣāmapi daityānāṃ sarvē dēvā na vai yudhi।
kiṃ tiṣṭhanti summukhē dēvi punaḥ strī tvamēkikā ॥72॥

indrādyāḥ sakalā dēvāstasthuryēṣāṃ na saṃyugē।
śumbhādīnāṃ kathaṃ tēṣāṃ strī prayāsyasi sammukham ॥73॥

sātvaṃ gachCha mayaivōktā pārśvaṃ śumbhaniśumbhayōḥ।
kēśākarṣaṇa nirdhūta gauravā mā gamiṣyasi॥74॥

dēvyuvācha।

ēvamētad balī śumbhō niśumbhaśchātivīryavān।
kiṃ karōmi pratijñā mē yadanālōchitāpurā ॥75॥

satvaṃ gachCha mayōktaṃ tē yadētattsarva mādṛtaḥ।
tadāchakṣvā surēndrāya sa cha yuktaṃ karōtu yat ॥76॥

॥ iti śrī mārkaṇḍēya purāṇē sāvarnikē manvantarē dēvi mahatmyē dēvyā dūta saṃvādō nāma pañchamō dhyāyaḥ samāptam ॥

āhuti
klīṃ jayantī sāṅgāyai sāyudhāyai saśaktikāyai saparivārāyai savāhanāyai dhūmrākṣyai viṣṇumāyādi chaturviṃśad dēvatābhyō mahāhutiṃ samarpayāmi namaḥ svāhā ॥